De plannen van de EU om de landbouw te vergroenen zijn mislukt. Nederlandse boeren ontvingen de afgelopen zes jaar bijna 2 miljard euro subsidie voor vergroening. Dat heeft weinig tot geen positieve effecten gehad voor de natuur en de biodiversiteit op het platteland: het aantal boerenlandvogels is drastisch gedaald, driekwart van de insecten is verdwenen.
Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant en wetenschappers van Wageningen Universiteit. De conclusie wordt gedeeld door de Europese Rekenkamer. ‘Het vergroeningsbeleid heeft niet gebracht wat ervan werd verwacht’, zegt Alex Brenninkmeijer, lid van de Rekenkamer namens Nederland. ‘De resultaten zijn teleurstellend.’
Donderdag komen de Europese regeringsleiders in Brussel bijeen om te praten over het nieuwe meerjarenbudget. Het Europese landbouwbeleid, dat in de afgelopen periode met 59 miljard euro per jaar goed was voor ruim eenderde van de totale begroting, is daar een belangrijk onderdeel van.
De vorige Europese Commissie maakte een speerpunt van vergroening. Boeren konden een premie krijgen boven op hun normale inkomenssteun om de natuur en de biodiversiteit op het boerenland te verbeteren. Eenderde van het geld werd daarvoor gereserveerd.
In de praktijk is daar weinig van terechtgekomen, zegt Brenninkmeijer. Lidstaten frustreerden de groene ambities door de eisen aan boeren voor natuurdoelstellingen te verzwakken, de doelen waren oncontroleerbaar. Daardoor hoefden boeren bijna niets extra’s te doen om vergroeningspremies te incasseren. Wat ze wel deden, had nauwelijks effect. ‘Het was erg zwak.’
Handen in de lucht
Volgens Brenninkmeijer stuurt de EU te weinig op resultaat. Er wordt wel fors geïnvesteerd in maatregelen. ‘Maar of de patrijzen daardoor terugkeren, is onduidelijk. De criteria zijn niet goed ontwikkeld, de controle is onvoldoende. Dan steken wij als rekenmeesters onze handen in de lucht en zeggen: help, dit systeem werkt niet.’
‘Dat het vergroeningsbeleid is mislukt is, daar is iedereen het wel over eens’, zegt ook hoogleraar natuurbeheer David Kleijn (Wageningen Universiteit). ‘Het is totaal verwaterd.’ De Commissie begon met grote ambities, aldus zijn collega Anne van Doorn. Die zijn door de lidstaten afgezwakt. ‘Uiteindelijk hield je iets over dat niets opleverde.’
In Friesland, de provincie die de meeste groene subsidie kreeg, is de stand van grutto’s, scholeksters, kieviten, tureluurs en patrijzen juist verslechterd.
Duidelijk is ook dat het huidige systeem van inkomenssteun per hectare boeren met veel land bevoordeelt: de grootste landbouwbedrijven krijgen het meeste geld. Ook daar is Brenninkmeijer kritisch over. ‘Maar dat is een politiek compromis.’
‘Positieve impact’
Volgens LTO-Nederland, de belangenorganisatie voor de landbouw, doet het overgrote deel van de Nederlandse boeren mee aan het vergroeningsbeleid van de EU. ‘Boeren kiezen daarbij voor maatregelen die het beste bij hun bedrijfsvoering passen.’ Volgens de boerenorganisatie heeft het vergroeningsbeleid wel degelijk een ‘positieve impact’, zonder dat nader toe te lichten.
De nieuwe Europese Commissie heeft nog ambitieuzere plannen aangekondigd. In de komende periode moet 40 procent van de landbouwsubsidies een bijdrage leveren aan het tegengaan van de klimaatopwarming. Brenninkmeijer noemt dat percentage onrealistisch. ‘Die cijfers zijn nauwelijks onderbouwd, ze zijn zo zacht als boter.’
In de voorstellen van de nieuwe Commissie worden de vergroeningseisen aan landbouwsubsidies aangescherpt. Landen moeten hun plannen ter goedkeuring voorleggen. Maar onduidelijk is welke criteria en doelstellingen de Commissie daarvoor hanteert, aldus Brenninkmeijer.
Een nauw bij het landbouwdossier betrokken Brusselse diplomaat erkent dat het vergroeningsbeleid te weinig heeft opgebracht. ‘Het was een eerste stap, maar de lat moet echt een stuk hoger.’
De groene plannen van Europa
De Europese Commissie zette in op vergroening. En daar kwam niets van terecht. Wat ging er mis en hoe moet het anders?
Комментариев нет:
Отправить комментарий