Nooit meer eindeloze vergaderingen of overbodige bureaucratie: dat klinkt iedereen als muziek in de oren. Toch blijkt stoppen met een gewoonte in de praktijk vaak lastiger dan ermee doorgaan, ontdekte Marije van den Berg, die er daarom een boek over schreef. «Na het besluit om te stoppen moet je het gedrag afleren.»
Waarom een boek over dit onderwerp?
«Het is in bijna alle organisaties een verwaarloosd thema. Het gaat binnen bedrijven vaak over nieuw, anders en beter, met schema’s op een whiteboard en dingen waar we nieuwe woorden voor verzinnen. Stoppen is niet sexy, maar dingen die onnodig veel energie kosten of geen doel meer dienen, verdwijnen niet vanzelf.»
«Ik heb veel in publieke organisaties rondgelopen en daar zag ik dat iedereen wel met iets wilde stoppen: overmatige tijdadministratie in de zorg of vergaderingen die nergens over gingen. Als je daar niet mee ophoudt, worden het grote energielekken.»
Waarom is zoiets belangrijks in een organisatie dan toch zo moeilijk?
«Een heel belangrijke oorzaak is wat ook wel de sunk cost fallacy wordt genoemd. Die drogreden houdt in dat het verstandig is om ergens mee door te gaan omdat het anders zonde is van de tijd, het geld en de energie die er al in zitten.»
"Er is veel moed voor nodig om te stoppen."
«Dit wordt ook wel eens het Concorde-effect genoemd, naar het vliegtuig waar door overheden miljoenen in is geïnvesteerd terwijl ze wisten dat het nooit rendabel zou worden. In het klein speelt het ook: een boek uitlezen dat je niet leuk vindt, of iemand die in de proeftijd niet functioneert toch aannemen omdat de sollicitatieprocedure zo veel werk was.»
Is stoppen niet voor watjes?
«Nee, er is juist veel moed voor nodig om te stoppen. Het gaat over je kop uit het zand halen en dromen ontmaskeren. Je moet het lef hebben om iets tegendraads te zeggen of een minderheidsstandpunt te verkondigen.»
«Organisaties hebben veel routines die het uitlokken om door te gaan: elk jaar maak je weer een vergelijkbaar jaarplan. Ik sprak een vrouw die van haar leidinggevende tijdens het jaargesprek de vraag kreeg waar ze mee wilde stoppen. Die vrouw raakte even in de war, maar wist wel meteen iets te noemen. Ik vind dat deze vraag veel vaker gesteld moet worden. Stoppen moet leuk en sexy worden.»
Auteur Marije van den Berg vindt dat stoppen leuk en sexy moet worden. (Foto: Marcia Mulder)
Hoe kun je goed stoppen?
«Het begint met afremmen zodat je om je heen kunt kijken. Stoppen vraagt openheid, samenwerking en geduld en die zijn niet in alle organisaties voorhanden. Bovendien is het besluit om ergens mee op te houden pas de eerste, relatief simpele stap. De fase erna is veel taaier: de tijd nemen om af te leren wat je met z’n allen doet.»
«Tijdschrijven in de thuis- en jeugdzorg, waarbij medewerkers minutieus moeten bijhouden wat ze doen, is bijvoorbeeld al twee keer afgeschaft door de Rijksoverheid, maar het gaat nog steeds door. Dat komt omdat de systemen eromheen niet zijn aangepast. De controleur en de boekhouder vragen ernaar, de gemeente ziet het nog steeds als criterium bij aanbestedingen en in interne softwaresystemen kun je pas een formulier indienen als je de uren hebt ingevuld.»
Waar komt jouw passie voor stoppen vandaan?
«Ik was jarenlang bestuurslid van vrijwilligersorganisatie Stadslab, waar een project voor een stadsbad in de grachten van Leiden maar niet rond kwam. Iedereen was er enthousiast over, maar de financiering lukte niet. Tijdens ons jaarlijkse evenement hebben we daarom op een gegeven moment de stekker eruit getrokken. Ik heb toen het spreekwoord ‘dode paarden moet je feestelijk begraven’ verzonnen. Want stoppen is lastig, maar het resultaat is opluchting!»
Source: nu.nl
Комментариев нет:
Отправить комментарий